Do końca stycznia każda organizacja wpisana do KRS oraz fundacja powinny dokonać zgłosznia tzw. benefijentów rzeczywistych, za niedopełnienie obowiązku grozi kara.
31 października 2021 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (czyli tzw. ustawa AML), wprowadzająca istotne zmiany do regulacji Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych.
Nowelizacja ustawy rozszerza między innymi katalog podmiotów podlegających wpisowi do rejestru i nakłada na beneficjentów rzeczywistych obowiązek przekazania podmiotowi zobowiązanemu do zgłoszenia informacji w CRBR wszelkich informacji oraz dokumentów, które są niezbędne do dokonania zgłoszenia, pod rygorem odpowiedzialności pieniężnej.
Poniżej prezentujemy wyjaśnienia zespołu CRBR - Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych:
Nowy katalog podmiotów podlegających wpisowi
w obowiązującym stanie prawnym do zgłaszania informacji do CRBR i ich aktualizacji są obowiązane zgodnie z art. 58 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t. j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1132 ze zm.):
1) spółki jawne;
2) spółki komandytowe;
3) spółki komandytowo-akcyjne;
4) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
4a) proste spółki akcyjne;
5) spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2080 oraz z 2021 r. poz. 355);
6) trusty, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne: a) mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub b) nawiązują stosunki gospodarcze lub nabywają nieruchomość na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w imieniu lub na rzecz trustu;
7) spółki partnerskie;
8) europejskie zgrupowania interesów gospodarczych;
9) spółki europejskie;
10) spółdzielnie;
11) spółdzielnie europejskie;
12) stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego;
13) fundacje.
Podmiot zobowiązany do dokonania zgłoszenia do rejestru, określony w art. 58 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t. j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1132 ze zm.), ma obowiązek zgłoszenia do CRBR informacji o każdym beneficjencie rzeczywistym, ustalonym na podstawie definicji, o której mowa w art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy.
Ustawowa definicja beneficjenta rzeczywistego, o której mowa w art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, stanowi katalog otwarty, a wyliczenie potencjalnych beneficjentów rzeczywistych zawarte w lit. a-c tego przepisu ma charakter przykładowy. W związku z powyższym, podmiot analizuje wszystkie przesłanki zawarte w definicji beneficjenta rzeczywistego i ustala każdą osobę fizyczną sprawującą bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad podmiotem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez podmiot.
Według naszej interpretacji dla stowarzyszeń należy wskazać jako beneficjentów rzeczywistych m.in. wszystkie osoby wchodzące w skład zarządu.
Jednak podmiot powinien dokonać indywidualnej oceny i analizy sytuacji. Jeżeli w jego ocenie nie wszyscy członkowie zarządu mają decydujący wpływ na stowarzyszenie to adekwatnie do sytuacji zgłaszają beneficjentów do rejestru.
W części B.2. INFORMACJA O UDZIAŁACH LUB UPRAWNIENIACH BENEFICJENTA / INFORMACJA O FUNKCJI ZGŁASZAJĄCEGO
dla stowarzyszeń wpisanych do KRS (na obecne możliwości wypełnienia formularza, który być może ulegnie zmianie w tym zakresie) należy wskazać osobę będącą beneficjentem rzeczywistym z tytułu "Inne uprawnienia", jednocześnie dokonując opisu w polu 24 "Inne uprawnienia" - określając je jako np. członek zarządu, prezes zarządu.
Natomiast zgłoszenia do CRBR może dokonać zgodnie z art. 61 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2021 r., poz. 1132 ze zm.) jedynie osoba uprawniona do reprezentacji podmiotu. Jednocześnie należy pamiętać, że osoba/osoby zgłaszające zgodnie z nowym brzmieniem art. 61 ustawy muszą wskazać "funkcję uprawniającą do dokonania zgłoszenia". Pełnomocnicy podmiotu nie są uprawnieni do dokonania zgłoszenia informacji do CRBR.
Zgłoszenie musi być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym ePUAP przez ww. osoby.
W przypadku gdy wymagana jest łączna reprezentacja, tj. przez więcej niż jedną osobę, zgłoszenie musi być podpisane przez wszystkie wymagane osoby (nie ma znaczenia kolejność składania podpisów, podpisy kwalifikowane i podpisy potwierdzane profilem zaufanym ePUAP mogą być zamieszczane w dowolnej konfiguracji). Zgłoszenie zawiera oświadczenie osoby lub osób dokonujących tego zgłoszenia o prawdziwości informacji zgłaszanych do CRBR.
Zgłaszającego należy rozumieć jako osobę uprawnioną do reprezentacji podmiotu.
Jeżeli np. zarząd jest czteroosobowy, ale do składania oświadczeń w imieniu podmiotu jest upoważniony prezes samodzielnie lub dwóch członków zarządu łącznie to zgłoszenie do CRBR może podpisać prezes samodzielnie, jednocześnie podając siebie jako zgłaszającego lub może takie zgłoszenie podpisać dwóch członków zarządu łącznie wskazując siebie jako osoby zgłaszające.
Przy wypełnianiu części B.2 formularza, jeśli beneficjent jest również zgłaszającym, to poprzez "+Dodaj informacje o udziałach lub uprawnieniach beneficjenta/informację o funkcji zgłaszającego", należy zaznaczyć "zgłaszający" i w pkt 18 określić funkcję zgłaszającego.
Ustawodawca przewidział trzymiesięczny okres przejściowy, w czasie którego podmioty już istniejące będą mogły dokonać zgłoszenia. Termin na dokonywanie zgłoszeń w CRBR zgodnie z wprowadzonymi zmianami upływa 31 stycznia 2022 roku.
Podmioty (objęte od 31.10.2021 r. obowiązkiem z art. 58 zgłoszenia i aktualizacji danych) wpisane do KRS do dnia 31 października 2021 r. włącznie – mają obowiązek zgłosić beneficjentów rzeczywistych do CRBR w okresie od 31 października 2021 r. do 31 stycznia 2022 r. (tj. w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie art. 1 pkt 32 ustawy z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu). Natomiast podmioty wpisane do KRS po dniu 31 października 2021 r. mają obowiązek zgłosić beneficjentów rzeczywistych do CRBR w terminie 7 dni.
W związku z powyższym, data zdarzenia przy składaniu pierwszego zgłoszenia do CRBR jest odmiennie określona dla podmiotów, które zostały zarejestrowane w KRS przed 31 października 2021 r. i dla podmiotów, które zostaną zarejestrowane w KRS po 31 października 2021 r.
Podmioty, które zostaną zarejestrowane w KRS po 31 października 2021 r., muszą być zgłoszone do CRBR nie później niż w terminie 7 dni od dnia wpisu spółki do KRS (do biegu terminów nie wlicza się sobót i dni ustawowo wolnych od pracy). Dla nich datą zdarzenia (powodującego konieczność dokonania pierwszego zgłoszenia do CRBR) jest data wpisu do KRS.
Natomiast podmioty (objęte od 31.10.2021 r. obowiązkiem z art. 58 zgłoszenia i aktualizacji danych), które są zarejestrowane w KRS przed 31 października 2021 r. jako datę zdarzenia mogą wskazać datę faktycznego przesłania zgłoszenia do CRBR (tj. data zdarzenia będzie tożsama z datą zgłoszenia).
Zapraszamy do zapoznania się z Podręcznikiem CRBR2 dostępnym na stronie: https://www.gov.pl/web/finanse/do-pobrania oraz do śledzenia strony https://www.gov.pl/web/finanse/centralny-rejestr-beneficjentow-rzeczywistych, na której publikowane są komunikaty oraz pytania i odpowiedzi.
